Και το ελληνικό τουριστικό προϊόν χρειάζεται "αναδιάρθρωση"

Του Μάριου Τριβυζά 

Βρισκόμενοι στο μεταίχμιο μεταξύ μίας εποχής παρωχημένης νοοτροπίας στο τουριστικό επιχειρείν και της ολοκλήρωσης μίας σχετικά καλής φετινής τουριστικής περιόδου που απέδειξε την ανθεκτικότητα και την δυναμική της Ελλάδας ανάμεσα στους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως, καλούμαστε να «αναδιαρθρώσουμε» –στο πνεύμα της εποχής και εμείς– αντιλήψεις και πρακτικές του παρελθόντος που αποδεδειγμένα έθεσαν τον τουρισμό μας σε δοκιμασία. 

Κλειστοί αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία μέρα μεσημέρι, αδυναμία έγκαιρου προγραμματισμού λόγω κινητοποιήσεων στις δημόσιες υπηρεσίες, έλλειψη ευελιξίας και προσαρμοστικότητας στις διεθνείς απαιτήσεις, αυθαίρετες αυξήσεις τιμολογίων, απουσία ευγένειας και τουριστικής συνείδησης σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού και των τοπικών κοινοτήτων αποτελούν συνιστώσες ενός παρελθόντος το οποίο πρέπει οριστικά να αφήσουμε πίσω μας. 

Η Ελλάδα αλλάζει και μαζί με αυτή όλοι μας, ανεξαρτήτως θέσης ή οικονομικής κατάστασης. Τι πρέπει να κάνουμε για να κεφαλαιοποιήσουμε την φετινή αλλαγή κλίματος στην εικόνα της χώρας μας;

Συνέπεια, σταθερότητα, ποιότητα και ευελιξία είναι το τετράπτυχο που απαιτείται και μέχρι στιγμής η πολιτική ηγεσία δείχνει να αντιλαμβάνεται τις ευθύνες της και να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Ενδεικτικό δείγμα προθέσεων το άνοιγμα αρχαιολογικών χώρων και μουσείων εκτός προκαθορισμένου ωραρίου εφόσον γίνει πραγματικότητα για το 2014 –διότι φέτος ήταν τραγικό να κλείνουν στις 15:00 το μεσημέρι– με καταβολή επιπλέον κρατικής αποζημίωσης στους εργαζομένους, προκειμένου οι χώροι αυτοί να είναι επισκέψιμοι από γκρουπ ή κρουαζιερόπλοια που αδυνατούν να ακολουθήσουν το τυπικό ωράριο. Αίτημα δεκαετιών της τουριστικής βιομηχανίας προκειμένου να πετύχουμε το αυτονόητο: να μην υπάρχει αδικαιολόγητη απώλεια εσόδων για την χώρα, να μην προκαλείται δυσαρέσκεια στους ξένους επισκέπτες. Αρκεί και η πολιτεία να τηρεί τις δικές της υποχρεώσεις και να εφαρμόζει το θερινό ωράριο από 1η Απριλίου έως 31 Οκτωβρίου (08:00 – 20:00) σε όλη την Ελλάδα απαρέγκλιτα και χωρίς εξαιρέσεις, ώστε τουριστικά γραφεία και tour operator να μπορούν έγκαιρα να προγραμματίσουν σε βάθος όχι μόνο μηνών αλλά και ετών τις επισκέψεις τους, χωρίς να γίνονται έρμαια των συνδικαλιστών. 

Τουρισμός εκτός των άλλων σημαίνει και προγραμματισμός σε πρακτικό επίπεδο ώστε να πείσουμε τους ξένους συνεργάτες μας ότι είμαστε παρόντες, σε πλήρη λειτουργία και με τη δυνατότητα να ανταποκριθούμε σε κάθε λογικό αίτημά τους, παρέχοντας ασφάλεια και υψηλό επίπεδο υπηρεσιών. «Είμαστε ανοικτά χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις, ελάτε να γνωρίσετε την ποικιλία και το βάθος του ελληνικού τουριστικού προϊόντος σε όλη του την έκταση». Έχοντας τον πολιτισμό και τα μουσεία ως βάση και σε πλήρη, διευρυμένη λειτουργία θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τους περιηγητικούς γύρους ανά την Ελλάδα –όπως για παράδειγμα σε Δελφούς, Αργολίδα, Μετέωρα, Ολυμπία, Κρήτη, Ρόδο, Κέρκυρα, Μακεδονία– εμπλουτίζοντάς τους με νέες ταξιδιωτικές εμπειρίες είτε αναψυχής και περιπέτειας, είτε εκπαιδευτικές, πολιτιστικές, γαστρονομικές, αθλητικές και ευεξίας. Χρειάζεται «επαναπακετάρισμα» της ίδιας πολύτιμης πρώτης ύλης με νέες μεθόδους προκειμένου να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον διαφορετικών κοινών. 

Χρειάζεται και η προσθήκη νέων, ανεξερεύνητων προορισμών, που όμως έχουν να προσφέρουν σημαντικές εμπειρίες: οινογνωσία, αγροτουρισμό, θρησκευτικό τουρισμό, τουρισμό υγείας κά. Η ζήτηση υπάρχει, η δεξαμενή τουριστών είναι ανεξάντλητη, ο θαυμασμός και η πρόθεση επίσκεψης για την χώρα μας έχει καλλιεργηθεί σε πολλούς λαούς από την παιδική τους ηλικία. Αυτό που χρειάζεται είναι επικοινωνία, σύγχρονες τεχνικές, προσαρμοστικότητα στις νέες εξελίξεις, υψηλή ποιότητα υπηρεσιών. Μόνο τότε τα κρουαζιερόπλοια θα πάψουν απλά να μας επισκέπτονται για λίγες ώρες και θα καταστήσουν βάση τη χώρα μας, γιατί οι εταιρίες τους θα γνωρίζουν ότι μπορούν να προγραμματίσουν σε βάθος χρόνου έως και δύο χρόνια πριν, ότι θα μπουν σε συγκεκριμένη ώρα σε συγκεκριμένο λιμάνι και θα μπορέσουν να δέσουν, ότι τα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος της κάθε περιοχής είναι ανοιχτά, καθαρά, με υποδομές και το προσωπικό ικανό να ανταποκριθεί τουλάχιστον στις βασικές απαιτήσεις των επισκεπτών και αφού «απεγκλωβιστεί η κρουαζιέρα από το κορεσμένο λιμάνι του Πειραιά όπου τα κρουαζιερόπλοια είναι τελευταία σε προτεραιότητα, με αποτέλεσμα οι εταιρίες να αδυνατούν να ανταποκριθούν στους χρονικούς περιορισμούς του λιμανιού» όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο CEO της Louis Cruises Kerry Αναστασιάδης, μεταφέροντας σημαντικό όγκο αυτής στο λιμάνι του Λαυρίου. Η Ελλάδα μπορεί να ξαναγίνει μόδα, διάθεση και νέες ιδέες υπάρχουν. 

Η αντίληψη του μέσου Έλληνα για τον τουρισμό έχει αλλάξει ριζικά και προς τη σωστή κατεύθυνση, είναι πεποίθηση όλων ότι δεν χρειάζεται να χάσουμε την ταυτότητά μας για να παρέχουμε ένα μαζικό, ομογενοποιημένο προϊόν. Αντίθετα πρέπει να αναδείξουμε τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της κάθε περιοχής, τη διαφορετικότητα που μας έχει προσδώσει η μακραίωνη πορεία μας, τον αυθεντικό τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη ζωή. Και σε αυτόν τον εμπλουτισμό των ταξιδιωτικών εμπειριών που είναι σε θέση να προσφέρει η χώρα μας το κράτος –κεντρική διοίκηση και τοπική αυτοδιοίκηση– οφείλουν να σταθούν αρωγοί, αφουγκραζόμενοι τις εξελίξεις και την καλώς εννοούμενη ιδιωτική πρωτοβουλία και κινητικότητα. 

Τουλάχιστον αφαιρώντας και όχι προσθέτοντας προβλήματα. 

* Ο κ. Μάριος Τριβυζάς, είναι Πρόεδρος της Γενικής Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Επιχειρήσεων Τουρισμού (ΓΕΠΟΕΤ)