ALPHΑBANK: Σημαντική η επίσκεψη Μέρκελ

Μεγάλης συμβολικής σημασίας ήταν η επίσημη επίσκεψη της Καγκελαρίου της Γερμανίας στην Ελλάδα για εκ του σύνεγγυς διαβουλεύσεις με τον Πρωθυπουργό. Οι συζητήσεις μεταξύ των δύο ηγετών εστιάστηκαν κυρίως στην πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί όσον αφορά στην εκπλήρωση των προϋποθέσεων για την αναγκαία συνέχιση της χρηματοδοτικής ενίσχυσης της Ελλάδος από τη Ζώνη του Ευρώ και από το ΔΝΤ, καθώς και για την ακόμη πιο επιτακτική αποκατάσταση τωνσυνθηκών που θα συμβάλλουν στην έγκαιρη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Η Επίσκεψη της Καγκελαρίου επιβεβαίωσε την διαφαινόμενη τους τελευταίους ιδίως μήνες ισχυρή απόφαση των Ευρωπαίων ηγετών να στηρίξουν την Ελλάδα και να διασφαλίσουν την παραμονή της στο Ευρώ, θωρακίζοντας έτσι και την ακεραιότητα της ίδιας της Ζώνης του Ευρώ. Αυτά αναφέρει στο οικονομικό της δελτίο η ALPHABANK, αποτιμώντας την επίσκεψη της κας Μέρκελ και όχι μόνο.
Σύμφωνα με τους επιτελεις της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών, οι οικονομικές εξελίξεις έχουν ως εξής:
Πληθωρισμός και εσωτερική υποτίμηση: Η μεγάλη ύφεση που πλήττει την ελληνική οικονομία, λόγω μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος, από την πτώση των μισθών και συντάξεων και την αύξηση της ανεργίας, έχει αρχίσει να συμπιέζει τον πληθωρισμό, καθώς και οι τιμές είτε μειώνονται είτε αυξάνονται αλλά πολύ λιγότερο απ΄ ότι στο παρελθόν. Ταυτόχρονα, αυξάνονται οι φωνές γιατί πέφτουν οι τιμές πολύ λιγότερο απ΄ό,τι οι μισθοί. Ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ στην Ελλάδα μειώθηκε στο 0,9% τον Σεπτ.’12, έναντι 1,7% τον Αύγ.’12, 1,3% τον Ιούλιο και τον Ιούνιο του 2012. Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός μειώθηκε δραστικά στο 0,3% τον Σεπτ.’12, από 1,2% τον Αύγ.’12 και 0,9% τον Ιούλ.’12. Τέλος, ο δομικός πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε αρνητικό επίπεδο τον Σεπτ.’12, στο - 0,3%, από 0,5% τον Αύγ.’12. Η μείωση αυτή του πληθωρισμού έλαβε χώρα σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός στη Ζώνη του Ευρώ διατηρείται στο 2,7%, ενώ ο πληθωρισμός με βάση το Δείκτη Τιμών Παραγωγού στην Ελλάδα ανήλθε στο 6,5% τον Αύγ.’12, με αύξηση των τιμών των εισαγόμενων ενεργειακών αγαθών κατά 16,0%.
Όσον αφορά στην επίπτωση της ύφεσης στον πληθωρισμό στην Ελλάδα σημειώνεται ότι αυτή είναι εμφανής στην πτώση των τιμών των περισσότερων βασικών διεθνώς μη εμπορεύσιμων προϊόντων, όπως τα ενοίκια κατοικιών (-2,9%)-με πολύ μεγαλύτερη πτώση στα ενοίκια των επαγγελματικών ακινήτων -οι υπηρεσίες επισκευής-συντήρησης κατοικίας (-1,9%), οι οικιακές υπηρεσίες (-3,6%), οι ιατρικές, οδοντιατρικές υπηρεσίες (-2,4%), οι τιμές των αυτοκινήτων-προφανώς μέσω μείωσης της εγχώριας προστιθέμενης αξίας στη συγκεκριμένη αγορά (-3,5%), οι τηλεφωνικές υπηρεσίες (-1,9%), οι υπηρεσίες αναψυχής (-2,9%), τα δίδακτρα ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων (-3,7%), οι τιμές – έξοδα των ξενοδοχείων (-6,9%), οι τιμές στα κουρεία- κομμωτήρια (-3,4%), οι τιμές στα είδη ταξιδίου-είδη καπνιστού (-5,2%), κ.ά.

Οι ανωτέρω μειώσεις τιμών συνέβησαν σε μια περίοδο κατά την οποία οι επιχειρήσεις επιβαρύνονται: α) με μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων, όπως προαναφέρθηκε, και, κατά συνέπεια με αυξήσεις στο κόστος ηλεκτροδότησης, θέρμανσης, μεταφορικών, κ.λπ.,
β) με μεγάλες αυξήσεις στο κόστος κτήσης πρώτων υλών και άλλων ενδιάμεσων εισαγόμενων προϊόντων λόγω της αύξησης της διεθνούς τιμής πολλών από αυτές, αλλά και λόγω του δραστικού περιορισμού των πιστωτικών διευκολύνσεων και της αύξησης του κόστους του χρήματος για ελληνικές εταιρίες τους τελευταίους μήνες, καθώς και
γ) με μεγάλες αυξήσεις στην έμμεση φορολογία που επιβαρύνουν τους συνεπείς φορολογούμενους.
Άλλωστε, και ο πληθωρισμός με βάση τον δείκτη τιμών εισαγομένων βιομηχανικών προϊόντων εξακολουθεί να κυμαίνεται στο 3,4% τον Ιούλιο του 2012. Γίνεται επομένως φανερό ότι το μέγεθος της εσωτερικής υποτίμησης στην Ελλάδα (ακόμη και με βάση το σχετικό ΔΤΚ έναντι των βασικών ανταγωνιστών της χώρας) είναι τώρα σημαντικό (αφού ο εγχώριος πληθωρισμός είναι στο 0,3%, ενώ ο μέσος πληθωρισμός στη Ζώνη του Ευρώ είναι 2,7%), παρά την καθυστέρηση που σημειώθηκε στα πρώτα χρόνια του προγράμματος προσαρμογής όταν η αύξηση του εγχώριου πληθωρισμού κατέστη αναπόφευκτη λόγω των πολύ μεγάλων αυξήσεων στην έμμεση φορολογία (ΦΠΑ, Ειδικοί Φόροι Καυσίμων, Τσιγάρων, Τέλη Κυκλοφορίας, Αυξήσεις τιμών υπηρεσιών ΔΕΚΟ, κ.ά.). Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η έννοια της προσαρμογής (κατανάλωση χωρίς δανεικά) είναι συνώνυμη με την συμπίεση των πραγματικών εισοδημάτων. Τούτο δεν μπορεί να συμβεί εάν οι τιμές υποχωρήσουν όσο και οι μισθοί (το πραγματικό εισόδημα παραμένει αμετάβλητο) ή οι τιμές πέσουν περισσότερο από τους μισθούς (το πραγματικό εισόδημα αυξάνει). Η μείωση των πραγματικών μισθών λαμβάνει χώρα μόνον εφόσον οι τιμές μειώνονται λιγότερο από τη μείωση των μισθών. Σημειώνεται ότι αν η μείωση των πραγματικών μισθών είχε γίνει ταχύτερα απ΄ ό,τι έγινε, θα είχαμε, πιθανότατα, μικρότερο πρόβλημα ανεργίας από αυτό που έχουμε σήμερα.

Ειδικότερα, όσον αφορά στις συνεχιζόμενες αναφορές περί αδυναμίας μείωσης των τιμών των προϊόντων στην Ελλάδα, παρά τη σημαντική μείωση του κόστους εργασίας και την κατακόρυφη πτώση της εγχώριας ζήτησης για αγαθά και υπηρεσίες,σημειώνονται τα ακόλουθα: ΄Οσον αφορά στα διεθνώς μη εμπορεύσιμα προϊόντα (αγαθά και υπηρεσίες), σημειώνονται πράγματι σημαντικές μειώσεις στις τιμές τους στην Ελλάδα. Οι μειώσεις αυτές θα ήταν πολύ μεγαλύτερες αν δεν υπήρχαν οι αυξήσεις στα καύσιμα και στους έμμεσους φόρους. Επίσης, είναι ενδεχόμενο οι μειώσεις τιμών σε ορισμένα προϊόντα (π.χ., στα ενοίκια κατοικιών, στα ενοίκια επαγγελματικών ακινήτων, στα ήδη καφετέριας, κ.ά.) να είναι μεγαλύτερες στην πράξη από την πτώση που καταγράφηκε στον ΔΤΚ.

Όσον αφορά στα διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα της χώρας, η μείωση του εγχώριου κόστους εργασίας γίνεται για να αυξηθούν τα περιθώρια κέρδους των προϊόντων που ήδη εξάγονται ή για να μειωθούν οι εισαγωγές στα προϊόντα που έως τώρα εισάγονται, αφού με την μείωση του εγχώριου κόστους τους θα μπορούμε να τα παράγουμε στην εγχώρια οικονομία με χαμηλότερο κόστος από ότι πληρώναμε για να τα εισάγουμε από το εξωτερικό. Για παράδειγμα, στην κύρια εξαγωγική μας βιομηχανία, τον τουρισμό, η μείωση του κόστους εργασίας γίνεται προκειμένου να γίνει κερδοφόρα η τουριστική εκμετάλλευση, χωρίς να χρειάζεται ο επιχειρηματίας να προσφύγει σε λειτουργία της επιχείρησής του με ανασφάλιστους εργαζόμενους ή με λιγότερους εργαζόμενους από ότι απαιτείται. Μπορεί έτσι να αυξηθεί σημαντικά και η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και επομένως η ελκυστικότητα του προσφερόμενου προϊόντος, αλλά και η γενικότερη κερδοφορία της επιχείρησης.

Γενικά, η βελτίωση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων που είναι εκτεθειμένες στο διεθνή ανταγωνισμό είναι αναγκαία διότι μόνο έτσι θα έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στις αναγκαίες επενδύσεις εκσυγχρονισμού ή ανάπτυξης με προσέλκυση και Ξένων Άμεσων Επενδύσεων.

Εξελίξεις στον Τουρισμό: Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), οι αφίξεις ξένων τουριστών στα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας (με απευθείας αεροπορικές πτήσεις από το εξωτερικό) παρουσίασαν μικρή μείωση -2,46% σε ετήσια βάση στο 9μηνο΄12 (8μηνο΄12: -3,1% και 1ο 6μηνο΄12: -4,7%), έναντι της μεγάλης αύξησής τους κατά +11,7% στο 9μηνο΄11. Κατά τον ΣΕΤΕ, η μεγαλύτερη αύξηση των διεθνών αφίξεων στο 9μηνο’12 σε ετήσια βάση σημειώθηκε στα αεροδρόμια: Κεφαλονιάς και Κέρκυρας (+13,3% και +7,4%), των Χανίων (+8,9%), της Θεσσαλονίκης (+7,4%), της Μυκόνου (+5,7%) και της Σκιάθου (+4,3%). Αντίθετα, σημαντική μείωση παρατηρήθηκε (ως συνήθως τα τελευταία έτη) στο αεροδρόμιο των Αθηνών (-11,9%) και ακολουθούν σε διακριτές μειώσεις τα αεροδρόμια της Καβάλας (-14,9%), της Ρόδου και Κω (-6,0% και -4,2%) και της Σάμου (-8,6%). Τέλος, περί το -1% ήσαν οι αφίξεις στα αεροδρόμια του Ηρακλείου Κρήτης (-0,7%), της Σαντορίνης (-0,7%) και του Ακτίου (-0,9%). Σύμφωνα επίσης με τον ΣΕΤΕ, οι κύριες ανταγωνίστριες χώρες σημείωσαν στο 8μηνο΄12 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) αύξηση του εισερχόμενου τουρισμού κατά 2,0% η Ισπανία και η Κύπρος και κατά 3,6% η Κροατία (7μηνο΄12). Απεναντίας, μείωση της τουριστικής κίνησης παρουσιάζει η Τουρκία (7μηνο΄12: -2,3%), η οποία, ωστόσο, συγκεντρώνει σχεδόν 30 εκατ. τουρίστες, έναντι 16,4 εκατ. η Ελλάδα . Θετικά στον ελληνικό τουρισμό επιδρά η ταχεία ανάπτυξη του παγκόσμιου τουρισμού το 2010, 2011 και στο 1ο 6μηνο΄12 με αύξηση των αφίξεων κατά 5%-7% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού. Ειδικότερα ο παγκόσμιος τουρισμός, βάσει αφίξεων, αυξήθηκε το 2010 κατά 6,0% έναντι αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 5,1%, το 2011 ο ρυθμός αύξησης των αλλοδαπών τουριστών αυξήθηκε κατά 5,0% έναντι αυξήσεως του παγκόσμιου Α.Ε.Π. κατά 3,8%, ενώ στο 1ο 6μηνο΄12 η διεθνής τουριστική επίδοση αυξήθηκε κατά 4,9% έναντι εκτίμησης αύξησης του παγκόσμιου Α.Ε.Π. κατά 3,3%. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία η Ευρώπη είναι από τους κυριότερους προορισμούς του αλλοδαπού τουρισμού μολονότι το 2012 χάνει έδαφος, ενώ μερίδιο κερδίζουν οι αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής, της Ασίας, της Κεντρικής και Νοτίου Αμερικής. Μικρή τέλος ανάκαμψη σημειώνει το 2012 η περιοχή της Μέσης Ανατολής.