Χρεωκοπία και ελπίδα

Ο καλός φίλος Γιώργος Βερνίκος μας έστειλε κάποιες γόνιμες σκέψεις για προβληματισμό και τις δημοσιεύουμε.

Στη δικτατορία οι δεσμοφύλακες ήταν ορατοί, είχαν όνομα και έβλεπες

καθαρά την πηγή της βαναυσότητας. Σήμερα νιώθεις πολλές φορές

βαναυσότητα, αλλά δεν μπορείς να τη διαγνώσεις, άρα δεν μπορείς ν’ αμυνθείς.

Απόσπασμα από σημείωμα του Δημήτρη Τσάτσου στο Γιώργο Βερνίκο
Όταν προκηρύχθηκαν οι εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009, τόσο ο Κώστας Καραμανλής, όσο και ο Γιώργος Παπανδρέου, αλλά και γενικότερα η πολιτική ηγεσία της χώρας, γνώριζαν ότι η Ελλάδα βάδιζε προς τη χρεοκοπία. Είναι εκπληκτική η έλλειψη ικανότητας να αντιληφθούν το βάθος της κρίσης, να τη διαχειριστούν και να καθοδηγήσουν σωστά το λαό.
Ανεξάρτητα από τις διεθνείς οικονομικές ανισορροπίες και τις διάφορες θεωρίες περί συνομωσιών, στη χρεοκοπία φτάσαμε λόγω του κρατισμού που επικράτησε σαν κεντρική κοινωνική προσδοκία. Έτσι δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για την εκτός ορίων δυνάμωση του κομματισμού. Οι κομματικοί μηχανισμοί, χάριν των πελατειακών σχέσεων, απαξίωσαν κάθε έννοια αξιοκρατίας, διέλυσαν τη δημόσια διοίκηση, επέτρεψαν τη διόγκωση του δημόσιου χρέους και τη λεηλασία του εθνικού πλούτου από ιδιοτελή και συντεχνιακά συμφέροντα.

Η χρεοκοπία, με τη σύμφωνη γνώμη των θεσμικών μας εταίρων, Ε.Ε., Ε.Κ.Τ και Δ.Ν.Τ., όσο επώδυνη και αν είναι, φαντάζει η καλύτερη επιλογή για ένα νέο ξεκίνημα. Αλλά και αυτό είναι δύσκολο να έχει την όποια θετική κατάληξη αν δεν υπάρξει μια πολυθεσμική συμφωνία μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, της δικαστικής εξουσίας και των κοινωνικών εταίρων. Μία συμφωνία με στόχο την αποτελεσματική λειτουργία του κράτους, την ταχύτερη και σωστότερη απονομή δικαιοσύνης και τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης για άμεσες και υγιείς επενδύσεις.

Είναι σημαντικό στην προεκλογική περίοδο να αναδειχθούν τρεις προτεραιότητες:
1) Ανάγκη άμεσης βελτίωσης του αισθήματος ασφάλειας, του ελέγχου της λαθρομετανάστευσης και της βελτίωσης της πραγματικής ζωής στο κέντρο της Αθήνας.
2) Ανάγκη επανεξέτασης και επανασχεδιασμού κάθε κρατικής δαπάνης. Επιπλέον να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στον τρόπο διαβίωσης της ηγεσίας, η οποία να δείχνει στην πράξη ότι συμμετέχει έμπρακτα στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο λαός.
3) Οι κοινωνικοί εταίροι, ιδίως μετά την ουσιαστική ακύρωση των συνδικαλιστικών εκπροσώπων εργοδοτών και εργαζομένων από τη μνημονιακή λογική, να συμβάλουν και αυτοί στην απαίτηση να οικοδομηθεί μέσα από τις στάχτες ένα νέο παράδειγμα συνεννόησης, εκπροσώπησης και διακυβέρνησης.

Στην προσπάθεια να κερδίσουμε χρόνο από τους ευρωπαίους εταίρους μας, θα πρέπει να είμαστε όχι απλά σταθεροί, αλλά και πρωτεργάτες στην προώθηση συνεργασίας των ευρωπαϊκών λαών για βιωσιμότητα και ισοσκελισμό των προϋπολογισμών και για αξιόπιστες μεταρρυθμίσεις. Μόνο έτσι μπορεί να έχει αξία η φωνή μας για να εξασφαλίσουμε ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και να διεκδικήσουμε με αξιοπρέπεια κονδύλια για ανάπτυξη, να επισημάνουμε και να αναδείξουμε αντιφάσεις της ευρωπαϊκής πολιτικής.

Πρέπει όμως να ξέρουμε ότι πέρα από τα ωραία λόγια, η όποια δημοσιονομική προσαρμογή με αναπτυξιακές διαδικασίες προαπαιτεί κλίμα εμπιστοσύνης και μάλιστα εμπιστοσύνης για άμεσες και υγιείς επενδύσεις.

Γύρω βέβαια από τις λέξεις «ανάπτυξη» και «επένδυση» ο καθένας δίνει το δικό του περιεχόμενο. Προσωπικά πιστεύω ότι η Ελλάδα είναι ένας ευλογημένος τόπος, ο ωραιότερος στον κόσμο, που με καλή διοίκηση θα μπορούσε να μας εξασφαλίσει υψηλό βιοτικό επίπεδο. Υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες στο χώρο του τουρισμού, των σύνθετων τουριστικών επενδύσεων και των είκοσι ένα τουριστικών θεματικών ενοτήτων(θαλάσσιος, συνεδριακός, γαστρονομικός, θρησκευτικός, ορεινός, καταδυτικός, αθλητικός, κλπ), στη ναυτιλία και τη ναυτιλιακή υποδομή (απαραίτητη επανίδρυση του Υπουργείου Ναυτιλίας με δομή και αρμοδιότητες που να σηματοδοτεί την ιδιαίτερη σημασία της θάλασσας για τους έλληνες), σε επιλεγμένες ποιοτικές και βιολογικές αγροτικές καλλιέργειες, σε μη μεταλλαγμένες ζωοτροφές, στην ενέργεια και ιδιαίτερα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπου η χώρα μας μπορεί να πρωτοστατήσει στη λεγόμενη «πράσινη ενέργεια», στον ορυκτό πλούτο –τονίζοντας την ανάγκη για διαφάνεια, διατηρώντας την προσωπική μου αντίθεση για πετρελαϊκές γεωτρήσεις στο Αιγαίο- στη βελτίωση των υποδομών, στην ενθάρρυνση της καινοτομίας και την ανάληψη ρίσκου και στην επανεξέταση των ελεύθερων ζωνών προς όφελος της μεταποίησης και του εμπορίου. Χρειάζονται και συγκεκριμένοι υψηλοί στόχοι, όπως το να γίνει η Ελλάδα παγκόσμιο κέντρο του θαλάσσιου τουρισμού και ιδιαίτερα της ιστιοπλοΐας, ο Πειραιάς παγκόσμιο ναυτιλιακό κέντρο και διακομιστικό κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου, η Θεσσαλονίκη εμπορικό και οικονομικό κέντρο των Βαλκανίων. Τεχνοκρατικά υψηλόβαθμα στελέχη στη Δημόσια Διοίκηση με διακομματική υποστήριξη, ιδιαίτερα στον τομέα των δημόσιων εσόδων, του τουρισμού και της ναυτιλίας, μπορούν να συμβάλουν θετικά.

Ο χωροταξικός σχεδιασμός, ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, η ανάδειξη του πολιτισμού και η διαφύλαξη του περιβάλλοντος, στα πλαίσια της ισόρροπης και βιώσιμης ανάπτυξης, είναι προαπαιτούμενα. Προαπαιτούμενο είναι και η αντιστροφή της εικόνας της Ελλάδας διεθνώς, που τα τελευταία δύο χρόνια έχει πληγεί αρνητικά.

Το κλίμα όμως της εμπιστοσύνης για επενδύσεις –και εδώ έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα οι επενδύσεις που γίνονται από την αποταμίευση της ελληνικής ναυτιλίας, από μικρούς έλληνες επενδυτές που θέλουν να προκόψουν στον τόπο τους, καθώς και από ξένους με μακροχρόνιο επενδυτικό ορίζοντα- βρίσκεται σε αντίθεση με τη μέχρι σήμερα δομή της κομματοκρατίας και των συμμάχων της στην Ελλάδα, που με την πολυνομία, το νομικισμό και τον υπαλληλισμό, έχει ουσιαστικά παγώσει τις επενδύσεις πολύ πριν την κρίση.

Η πρώτη δουλειά ενός κράτους είναι να συλλέγει φόρους και κάθε κράτος συλλέγει τόσους φόρους όσους μπορεί. Η πάταξη της φοροδιαφυγής πρέπει να γίνεται με πράξεις και όχι με λόγια, που μάλιστα καταλήγουν στο να πληρώνουν περισσότερους φόρους οι ήδη φορολογούμενοι. Ούτε δικαιολογούνται υψηλότερες δημόσιες δαπάνες με το επιχείρημα ότι ΘΑ μαζέψουμε φόρους για να τις καλύψουμε. Οι φορολογικοί συντελεστές πρέπει να έχουν αντιστοιχία με το επίπεδο εμπιστοσύνης που έχει κατακτηθεί μεταξύ κράτους και πολιτών. Είναι προφανές ότι στην Ελλάδα οι μεγάλοι συντελεστές σκοτώνουν την οικονομία και μειώνουν, πέρα από κάποιο σημείο, τα δημόσια έσοδα. Το ίδιο και τα υψηλότερα του κανονικού τεκμήρια διαβίωσης. Το σταθερό φορολογικό πλαίσιο είναι προαπαιτούμενο για επενδύσεις.

Στην προεκλογική περίοδο θα πρέπει ν’ αναδειχθούν στρατηγικές με συγκεκριμένα μέτρα και υψηλού επιπέδου μετρήσιμα αποτελέσματα. Θα πρέπει ν’ αναδειχθεί ένα νέο όραμα για μια πατρίδα αναπτυγμένη, ανταγωνιστική, ισχυρή, ανθρώπινη, μια πατρίδα που μας αξίζει. Θα τα καταφέρουμε;

Μάρτιος 2012
*Ο Γιώργος Βερνίκος επαγγελματικά έχει ασχοληθεί κυρίως με την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού. Είναι μέλος σειράς Οργανώσεων και Επιμελητηρίων που έχουν στόχο την επιχειρηματική, πολιτιστική και κοινωνική ανάκαμψη της χώρας μας, την προάσπιση των δικαιωμάτων του πολίτη και την προστασία του περιβάλλοντος.