Και ο Στέφανος Μάνος...

Και μιας και είμαστε σήμeρα στον αστερισμό των άρθρων, διαβάστε και μια ανοιχτή επιστολή του πάντα εύστοχου Στέφανου Μάνου.
"...Σας έστειλα το τελευταίο μου e-mail λίγες μέρες μετά την ειδική σύνοδο της ευρωζώνης της 11ης Μαρτίου. Από τότε, τα γεγονότα διαδέχτηκαν το ένα το άλλο με γρήγορο ρυθμό: Στις 25 Μαρτίου στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. αποφασίστηκε η δημιουργία ενός νέου ευρωπαϊκού μηχανισμού διάσωσης των προβληματικών ευρωπαϊκών οικονομιών που θα τεθεί σε λειτουργία το 2013. Στην ίδια σύνοδο ο Πρωθυπουργός δεσμεύτηκε να διαθέσει περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού κράτους (επιχειρήσεις και ακίνητα) αξίας 50 δις ευρώ εντός της πενταετίας 2011-2015. Στις 31 Μαρτίου ο Economist, σε κύριο άρθρο του, καυτηρίασε την ικανότητα της Ε.Ε. να αυταπατάται ότι δήθεν θα μπορέσει με το νεοσύστατο μηχανισμό να σώσει τις προβληματικές οικονομίες. Καλύτερα θα ήταν, κατά τον Economist, να αναγνωριστεί η πραγματικότητα ότι η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία έχουν χρεοκοπήσει και συνεπώς δεν θα μπορέσουν να εξυπηρετήσουν τα τεράστια χρέη τους. Και στις τρεις χώρες πρέπει, κατά συνέπεια, να αναδιαρθρωθεί και να περιοριστεί το χρέος τόσο ώστε να μπορεί να εξυπηρετηθεί. Το άρθρο του Economist οδήγησε σε καταιγισμό δημοσιευμάτων για τα υπέρ και τα κατά της αναδιάρθρωσης. Στις 15 Απριλίου δόθηκε στη δημοσιότητα το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πρόγραμμα 2012-2015 που, αναμασώντας αόριστες χιλιοειπωμένες ανεκπλήρωτες προθέσεις, υπόσχεται μια δημοσιονομική προσαρμογή 26 δις ευρώ. Στις 17 Απριλίου, ο τέως πρωθυπουργός κ. Σημίτης, μετά τις ανακοινώσεις του κ. Παπανδρέου για το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πρόγραμμα, σε συνέντευξη του τάσσεται και αυτός υπέρ της γρήγορης αναδιάρθρωσης και περικοπής του δημόσιου χρέους. Το κύριο επιχείρημά του είναι ότι η εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους προϋποθέτει επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας οι οποίες είναι αμφίβολο αν θα επιτευχθούν.

Δεν θα σταθώ στα προβλήματα που θα δημιουργήσει η αναδιάρθρωση και η περικοπή – ιδίως η περικοπή - του χρέους. Αναλογιστείτε πως θα νοιώσουν οι χιλιάδες κάτοχοι ελληνικών ομολόγων, που τα απέκτησαν πιστεύοντας ότι τοποθετούν τα κεφάλαια τους με ασφάλεια, όταν πληροφορηθούν ότι έχασαν το 40% ή και περισσότερο του κεφαλαίου τους. Σκεφτείτε επίσης πόσος καιρός θα χρειαστεί για να ξεχάσουν το πάθημα τους ώστε να θελήσουν να αγοράσουν ξανά ελληνικά ομόλογα. Όσο θα θυμούνται, οι αγορές δεν θα μας δανείζουν και όσο δεν μας δανείζουν θα είμαστε υποχρεωμένοι να καταφεύγουμε σε διακρατικές συμφωνίες (όπως τώρα με τη τρόϊκα). Οι όροι που θέτουν οι αγορές μπορεί να είναι σκληροί αλλά είναι οικονομικοί, ενώ οι όροι που θέτουν τα κράτη είναι πολιτικοί και προδήλως στηρίζουν τα δικά τους συμφέροντα, όχι τα δικά μας.

Το ερώτημα είναι αν πράγματι, όπως φαίνεται να πιστεύει ο κ. Σημίτης, η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να επιτύχει επιδόσεις που θα της επιτρέψουν να εξυπηρετήσει το χρέος. Κατά τη γνώμη μου, έστω και αν είναι δύσκολο, πρέπει να επιδιωχθεί. Το όφελος για τη διεθνή αξιοπιστία της Ελλάδας θα είναι τεράστιο αν, ενάντια σε όλες τις προβλέψεις, καταφέρει να αποδείξει ότι τιμά στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της. Θα έχει ανοίξει ο δρόμος για την ευημερία της.

Στις 4 Απριλίου, στην εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, έγραψα σε απάντηση του Economist ότι ναι, μπορούμε να αποφύγουμε την αναδιάρθρωση. Μπορούμε και φέτος να έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα που είναι το πρώτο βήμα για να αποφύγουμε την αναδιάρθρωση.

Εδώ και 20 χρόνια υποστηρίζω την ανάγκη περιορισμού της κρατικής δαπάνης. Εις μάτην όμως. Η κυβέρνηση δεν διανοείται να θίξει «τα κεκτημένα» και «τα κατεστημένα». Όπως άλλωστε δεν διανοείτο και η προηγούμενη κυβέρνηση του κ. Καραμανλή. Έστω και αν έτσι οδηγούμαστε στη βέβαιη χρεοκοπία. Με μόλις 10 από τα 25 δις ευρώ που άνετα μπορούν να περικοπούν (όπως εξήγησα με περισσότερες λεπτομέρειες στην ΕΣΤΙΑ), η χρονιά θα μπορούσε να τελειώσει με πρωτογενές πλεόνασμα και να αλλάξει άρδην η ψυχολογία των αγορών. Αν μάλιστα συνδυαστούν οι περικοπές των κρατικών δαπανών με γρήγορες και αποφασιστικές διαρθρωτικές αλλαγές (απλοποιήσεις, αποκρατικοποιήσεις, ιδιωτικοποιήσεις, πώληση ακίνητης περιουσίας, απελευθέρωση επαγγελμάτων, περιορισμό της συνδικαλιστικής ασυδοσίας, άνοιγμα αγορών, μεγαλύτερη εργασιακή ευελιξία στο Δημόσιο και στις ΔΕΚΟ, κ.λπ) η Ελλάδα θα μπορούσε μέχρι το τέλος του χρόνου να διαψεύσει όλες τις αρνητικές προσδοκίες.

Μπορείτε να διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στην ΕΣΤΙΑ πατώντας εδώ..

Οι περικοπές κρατικών δαπανών δεν είναι εύκολες. Η αλήθεια είναι ότι κάθε περικοπή δαπάνης πλήττει τους ανθρώπους για τους οποίους η δαπάνη αυτή είναι έσοδο. Αυτοί θα διαμαρτύρονται. Είναι όμως οι λίγοι για τους οποίους θυσιάζονται οι πολλοί. Πριν από λίγες μέρες, στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, αντιμετώπισα τέτοιες διαμαρτυρίες από ανθρώπους που δεν μπορούν να υποτάξουν ένα μικρό μέρος των ατομικών τους συμφερόντων στο γενικό συμφέρον.

Μπορεί η κυβέρνηση να κάνει ό,τι οι περιστάσεις επιβάλλουν για να αποφύγουμε την αναδιάρθρωση; Οι αγορές δεν το πιστεύουν, ούτε ο Economist, ούτε και ο κ. Σημίτης. Πράγματι, οι μέχρι σήμερα επιδόσεις της κυβέρνησης δεν δικαιολογούν οποιαδήποτε αισιοδοξία. Αν θέλουμε όμως να αποφύγουμε την αναδιάρθρωση του χρέους και τις συνέπειες της, είτε θα πρέπει να αλλάξει συμπεριφορά η κυβέρνηση, είτε θα πρέπει να αλλάξουμε κυβέρνηση. Αν δεχθούμε μοιρολατρικά ότι ούτε το ένα ούτε το άλλο είναι εφικτό, τότε πράγματι πρέπει να επιδιωχθεί η γρήγορη αναδιάρθρωση και περικοπή του δημόσιου χρέους.

Στη ΔΡΑΣΗ επεξεργαζόμαστε το περιεχόμενο μιας σύντομης ενημερωτικής παρουσίασης για το πώς μπορεί να επιτευχθεί η γρήγορη εξυγίανση της οικονομίας. Στόχος μας είναι να είμαστε έτοιμοι πριν από το τέλος Μαΐου. Θα σας ενημερώσουμε μόλις ετοιμαστούμε. Για τη διάδοση των απόψεων μας, με την εφαρμογή των οποίων, η Ελλάδα σε δύο χρόνια θα μπορεί να μπει στο δρόμο της ευημερίας χρειαζόμαστε την βοήθεια και υποστήριξή σας.

Μολονότι δεν μου αρέσει το μελόδραμα, οφείλω να σας πω ότι οι επόμενες εβδομάδες θα αποδειχθούν κρίσιμες για το μέλλον της Ελλάδας. Πλησιάζουμε σε ένα σταυροδρόμι. Ο ένας δρόμος – στην αρχή ευκολότερος - θα οδηγήσει στην περιπέτεια και στις συνέπειες της αναδιάρθρωσης, ο άλλος – στην αρχή δυσκολότερος – στην αξιοπιστία και στην ευημερία. Η ΔΡΑΣΗ και εγώ, έχουμε επιλέξει τον δεύτερο.

Σας εύχομαι Καλό Πάσχα.

Με φιλικούς χαιρετισμούς,

Στέφανος Μάνος
Πρόεδρος της ΔΡΑΣΗΣ