Από πρωταγωνίστρια ουραγός η Κρήτη στον Τουρισμό

Φθίνουσα πορεία ακολουθεί ο Τουρισμός στην Κρήτη την τελευταία διετία με τις αεροπορικές αφίξεις τουριστών να καταγράφουν πτώση κατά 0,8% το 2010 σε σχέση με το 2009, ενώ και η μέση τιμή δωματίου τον Αύγουστο του 2010 μειώθηκε κατά 2,2% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009.
Αντίστοιχη είναι η πορεία και του δείκτη πληρότητας, καθώς στην πενταετία 2005-2009 η μέση ετήσια πληρότητα μειώθηκε κατά 22% περίπου.
Δεν είναι καλύτερα τα πράγματα και στο δείκτη των εσόδων ανά δωμάτιο, το οποίο διαμορφώνεται στα 14.270 ευρώ, χαμηλότερο κατά 9% του μέσου όρου της χώρας.
Αυτά προκύπτουν από τη μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, για την πορεία του Τουρισμού στην Κρήτη...


Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα αποδεικνύεται καθοριστική για την πορεία του ελληνικού τουρισμού. Σηματοδοτείται από πολλά γεγονότα που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επηρέασαν τόσο τον ελληνικό τουρισμό όσο και τον τουρισμό της Κρήτης. Το 2001 η Ελλάδα προσχωρεί στην ΟΝΕ και υιοθετεί το ευρώ. Το 2004 διεξάγονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα. Ταυτόχρονα, όμως, προς το τέλος της δεκαετίας του 2000 ξεσπά η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση που βύθισε τη χώρα σε μια βαθιά και παρατεταμένη ύφεση. Τα χρόνια οικονομικά και διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας αναδύονται στην επιφάνεια με καταιγιστικές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένου και του τουρισμού.
Παρόλο που η χρονιά τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων δεν έφερε τους αναμενόμενους τουρίστες, εντούτοις, ο θετικός απόηχός τους αποτέλεσε την καλύτερη διαφήμιση για την προσέλκυση τουριστών τις επόμενες χρονιές. Έτσι, το 2005 και το 2006 σημειώθηκε αύξηση του τουρισμού στη χώρα και, αντίστοιχα, στην Κρήτη. Από το 2007, όμως, αρχίζει να παρατηρείται κάμψη του τουρισμού, με αποκορύφωμα το 2009, οπότε ο τουρισμός της χώρας μειώνεται κατά 8% σχεδόν σε σχέση με το 2008, ενώ της Κρήτης κατά 10%. Οι αρνητικές αυτές εξελίξεις αποτυπώνονται ακόμα πιο έντονα στις τουριστικές εισπράξεις, οι οποίες το 2009 μειώνονται κατά 11% περίπου σε σχέση με το 2008. Τα έσοδα των ξενοδοχείων συρρικνώνονται, καθώς οι ξενοδόχοι προβαίνουν σε μειώσεις των τιμών προκειμένου να συγκρατήσουν την πελατεία τους. Η μείωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και η ενίσχυση του ευρώ έναντι του δολαρίου στρέφουν τους τουρίστες προς άλλους ανταγωνιστικότερους μεσογειακούς (Τουρκία, Αίγυπτος κλπ.) προορισμούς.
Σήμερα, η Κρήτη διαθέτει 1.549 μονάδες συνολικής δυναμικότητας 161.578 κλινών που αντιπροσωπεύουν το 21,2% της συνολικής δυναμικότητας της Ελλάδας (ΞΕΕ 2010). Η αύξηση των αφίξεων που ακολούθησε την μετα-ολυμπιακή περίοδο δημιούργησε ένα κλίμα ευφορίας και θετικών προσδοκιών με αποτέλεσμα την αύξηση του ξενοδοχειακού δυναμικού κατά 12,6% (σε κλίνες). Η διεθνής οικονομική κρίση που ξέσπασε στο τέλος της δεκαετίας του 2000 επηρέασε αρνητικά την πορεία του τουρισμού στην Κρήτη. Οι αρνητικές αυτές εξελίξεις αποτυπώνονται κυρίως στους δείκτες που αφορούν τις διανυκτερεύσεις ανά άφιξη και τις διανυκτερεύσεις ανά κλίνει. Με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ για το 2009 προκύπτει ότι αντιστοιχούν 6,6 διανυκτερεύσεις ανά άφιξη και 109 διανυκτερεύσεις ανά κλίνη, ενώ τα αντίστοιχα μεγέθη για το 2005 ήταν 7,2 διανυκτερεύσεις ανά άφιξη και 145 διανυκτερεύσεις ανά κλίνη.
Σύμφωνα με τα μηνιαία στοιχεία για την απασχόληση που δημοσιεύει το ΙΚΑ, η απασχόληση στην Κρήτη (Ελλήνων και αλλοδαπών) μειώθηκε κατά 7% το Δεκέμβριο του 2009 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2008.

ΚΡΗΤΗ: Βασικά Στοιχεία Τουρισμού

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των αεροδρομίων του Ηρακλείου και των Χανίων:
 Οι αεροπορικές αφίξεις τουριστών στην Κρήτη μειώθηκαν κατά 0,8% το 2010 σε σχέση με το 2009:
• Στο Ηράκλειο η αντίστοιχη μείωση ήταν -1%, και
• Στα Χανιά παρέμειναν στα επίπεδα του 2009 (+0,1%)

Αφίξεις Αλλοδαπών Τουριστών Αεροπορικώς
Ιανουάριος - Δεκέμβριος
Αεροδρόμιο 2008 2009 2010 % μεταβολή 2009/08 2010/09
Ηράκλειο* 2.155.756 1.954.611 1.934.765 -9,3 -1,0
Χανιά 684.974 592.456 592.992 -13,5 0,1
(Κρήτη) 2.840.730 2.547.067 2.527.757 -10,3 -0,8
Πηγή: Αεροδρόμια Ηρακλείου & Χανίων.

 Επίσημα διαθέσιμα στοιχεία για τις διανυκτερεύσεις (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) υπάρχουν μέχρι το 2009. Από αυτά προκύπτει ότι:
• Στην Κρήτη το 2009 οι συνολικές διανυκτερεύσεις κατέγραψαν μείωση 0,7% σε σχέση με το 2008, ενώ η αντίστοιχη μείωση των διανυκτερεύσεων των αλλοδαπών τουριστών ήταν 2,8%.
• Η εικόνα για τους επιμέρους νομούς είναι μικτή: Στο Ηράκλειο τόσο οι συνολικές διανυκτερεύσεις όσο και οι διανυκτερεύσεις των αλλοδαπών τουριστών κατέγραψαν σημαντική μείωση (-5,8% και -6,7%, αντίστοιχα). Στο Λασίθι και τα Χανιά σημειώθηκε αύξηση των διανυκτερεύσεων (συνολικές και αλλοδαπών). Στο Ρέθυμνο οι συνολικές διανυκτερεύσεις κατέγραψαν αύξηση 0,2%, ενώ οι διανυκτερεύσεις των αλλοδαπών τουριστών κατέγραψαν μείωση -4,6%.

Ποσοστιαία Μεταβολή Διανυκτερεύσεων στην Κρήτη 2009/2008
Διαν/σεις αλλοδαπών(%) Συνολικές διαν/σεις (%)

ΚΡΗΤΗ -2,8 ΚΡΗΤΗ -0,7
Ηράκλειο -6,7 Ηράκλειο -5,8
Λασίθι 3,5 Λασίθι 4,8
Ρέθυμνο -4,6 Ρέθυμνο 0,2
Χανιά 4,1 Χανιά 6,3
Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή.


Με βάση τα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας, το ξενοδοχειακό δυναμικό της Κρήτης αυξήθηκε το 2010 σε σχέση με το 2005 κατά 2,9% (ως προς τις μονάδες) και κατά 12,6% (ως προς τις κλίνες). Η αύξηση που σημειώθηκε οφείλεται κυρίως στην προσθήκη μονάδων υψηλής κατηγορίας (τα ξενοδοχεία 5 αστέρων υπερδιπλασιάστηκαν από το 2005).

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ 2010
ΝΟΜΟΣ 5***** 4**** 3*** 2** 1* Γενικό άθροισμα
ΗΡAΚΛΕΙΟ Μονάδες 26 103 100 176 96 501
Δωμάτια 7.150 12.695 5.239 6.355 3.148 34.587
Κλίνες 14.374 24.473 9.944 11.830 5.732 66.353
ΡΕΘΥΜΝΟ Μονάδες 10 47 92 139 26 314
Δωμάτια 2.157 4.584 4.114 4.824 545 16.224
Κλίνες 4.286 8.844 7.742 8.811 1.020 30.703
ΧΑΝΙΑ Μονάδες 16 48 110 297 55 526
Δωμάτια 1.936 3.736 4.601 10.661 1.309 22.243
Κλίνες 3.875 7.322 8.568 18.622 2.408 40.795
ΛΑΣΙΘΙ Μονάδες 24 34 33 84 33 208
Δωμάτια 4.383 3.194 1.586 2.706 484 12.353
Κλίνες 8.730 6.127 3.024 4.939 907 23.727
ΣΥΝΟΛΟ Μονάδες 76 232 335 696 210 1.549
Δωμάτια 15.626 24.209 15.540 24.546 5.486 85.407
Κλίνες 31.265 46.766 29.278 44.202 10.067 161.578

 Ειδικότερα, ως προς τη διάρθρωση του ξενοδοχειακού δυναμικού (σε κλίνες, ΞΕΕ 2010) της Κρήτης προκύπτει ότι:
• Το ξενοδοχειακό δυναμικό της Κρήτης είναι υψηλού επιπέδου, καθώς σχεδόν το μισό (48,2%) ανήκει σε ξενοδοχεία 5* και 4*. Στο Λασίθι και το Ηράκλειο το αντίστοιχο ποσοστό είναι σημαντικά υψηλότερο από το μέσο όρο του νησιού (63% και 58,5%, αντίστοιχα).
• Το μέσο μέγεθος των ξενοδοχείων του νησιού είναι 104 κλίνες. Στο Ηράκλειο και το Λασίθι το μέσο μέγεθος είναι μεγαλύτερο από το μέσο όρο (132 και 114 κλίνες αντίστοιχα).
• Τα ξενοδοχεία 5* και 4*, τόσο στο σύνολο του νησιού όσο στους επιμέρους νομούς, έχουν πολύ μεγαλύτερο μέσο μέγεθος από το μέσο όρο.
 Ο λόγος διανυκτερεύσεων προς τον αριθμό των κλινών αποτελεί το δείκτη που δείχνει το βαθμό αξιοποίησης της δυναμικότητας των καταλυμάτων της περιοχής. Ο δείκτης αυτός μειώθηκε το 2009 σε σχέση με το 2008:
• στο νομό Ηρακλείου κατά -8,4%
• στο νομό Χανίων κατά -6,1%
• στο νομό Ρεθύμνης κατά -3,8%, και
• στο νομό Λασιθίου κατά -4,4%

 Η μέση ετήσια πληρότητα στα ξενοδοχεία της Κρήτης ήταν:
• 78,5% το 2005
• 61,4% το 2009
• Δηλαδή στην πενταετία 2005-2009 η μέση ετήσια πληρότητα μειώθηκε κατά 22% περίπου.
 Η μέση τιμή δωματίου στην Κρήτη μειώθηκε κατά:
• 3% το Μάιο του 2010 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009, και
• 2,2% τον Αύγουστο του 2010 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009.
 Μεγαλύτερη μείωση των τιμών καταγράφεται στα ξενοδοχεία 2* και 3*. Η μέση τιμή δωματίου έχει διαμορφωθεί στα 50,00 € την ημέρα.
 Το μέσο έσοδο ανά δωμάτιο στην Κρήτη είναι: 14.270 €, χαμηλότερο κατά 9% του μέσου όρου της χώρας.
• Κυμαίνεται από 3.000 € έως 28.000 € περίπου ανάλογα με την κατηγορία του ξενοδοχείου
 Η απασχόληση στα ξενοδοχεία της Κρήτης μειώθηκε κατά:
• 5,8% το Μάιο του 2010 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009, και
• 6,7% τον Αύγουστο του 2010 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009.
 Σύμφωνα με στοιχεία της ΙCAP για τις μεγαλύτερες τουριστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κρήτη:
• Ο κύκλος εργασιών αυτών το 2009 μειώθηκε κατά 21% σε σχέση με το 2008
• Το περιθώριο μικτού κέρδους μεταξύ των ετών 2005 και 2009 μειώθηκε κατά:
- 28% για τα ξενοδοχεία 5 αστέρων
- 30,9% για τα ξενοδοχεία 4 αστέρων, και
- 19,3% για τα ξενοδοχεία 3 αστέρων
• Ήδη από το 2005 παρατηρείται μείωση του περιθωρίου καθαρού κέρδους των επιχειρήσεων αυτών, η οποία κορυφώνεται το 2009. Η μείωση είναι μεγαλύτερη στα ξενοδοχεία υψηλότερης κατηγορίας. Το περιθώριο καθαρού κέρδους ήταν:

Περιθώριο Καθαρού Κέρδους
5***** 4**** 3***
2005 -3,85 -15,62 -16,51
2009 -25,52 -23,99 -23,38